Εθνικό και Καποδιστριακό
Πανεπιστήμιο Αθηνών


National and Kapodistrian
University of Athens
ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ
Κοινωνιολογίας

Γραφείο:
Ιπποκράτους 20, Αθήνα
Τ.Κ. 106 80
Επικοινωνία
Τηλ.:210.36.88.517, 210.36.88.518
e-mail:
ddaskal@primedu.uoa.gr
DIMOSTHENIS DASKALAKIS
PROFESSOR
of Sociology

Office:
20, Hippokratous Str, Athens,
P.C. 106 80
Communication
Τel.:0030210.36.88.517, 0030210.36.88.518
e-mail: ddaskal@primedu.uoa.gr

ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΑ  ΜΑΘΗΜΑΤΑ

ΔΙΔΑΣΚΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2017 - 2018

 

Εισαγωγή στην Κοινωνιολογία

 

ΜΑΘΗΜΑ  ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ

 

Κωδ. Αριθμός Μαθήματος: Β026

 

Εξάμηνο που διδάσκεται: E΄ Χειμερινό

Στόχοι του μαθήματος και προσδοκώμενα αποτελέσματα

Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες ολοκληρώνοντας με επιτυχία την παρακολούθηση του μαθήματος θα πρέπει να έχουν εξοικειωθεί και να έχουν αποκτήσει βασικές γνώσεις όσον αφορά:

α) τα κεντρικά θεωρητικά, επιστημολογικά και μεθοδολογικά ζητήματα στα πλαίσια του σύγχρονου κοινωνιολογικού στοχασμού.  

β) τις μεθόδους, τις τεχνικές διεξαγωγής, τις κρίσιμες θεματικές, το περιεχόμενο και τα πορίσματα της κοινωνικής και κοινωνιολογικής έρευνας.

γ) ζητήματα λειτουργίας του δρώντος κοινωνικού υποκειμένου αλλά και των κοινωνικών δομών τόσο παραδοσιακά όσο και στα πλαίσια του σύγχρονου τεχνολογικού, πολυπολιτισμικού, ευρωπαϊκού και παγκοσμιοποιημένου περιβάλλοντος.

 Περιεχόμενο του μαθήματος

Το μάθημα καλύπτει τους ενότητες: Κοινωνιολογία: έννοια, σκοπός, διακρίσεις και κλάδοι, αξία και προβλήματα στη σύγχρονη εποχή, οι κοινωνικές επιστήμες. Το αντικείμενο της κοινωνιολογίας, η κοινωνιολογική οπτική, η «κοινωνιολογική φαντασία».  Λόγοι εμφάνισης της κοινωνιολογίας. Η γένεση της επιστήμης.  Η κοινωνιολογία ως επιστήμη. Η κοινωνιολογική προσφορά. Η παγκόσμια κοινωνιολογική οπτική.  Διακρίσεις και κλάδοι της κοινωνιολογίας –οι άλλες κοινωνικές επιστήμες.Μεθοδολογία των κοινωνικών επιστημών και μέθοδοι έρευνας. Η κοινωνιολογική μέθοδος.

Η μεθοδολογία της κοινωνιολογικής έρευνας. Έννοια και σημασία της επιστήμης και σκοποί της επιστημονικής έρευνας. Προβλήματα και είδη ερευνών. Βασικά στάδια προετοιμασίας των επιστημονικών εργασιών. Η επιλογή και η οριοθέτηση του αντικειμένου της έρευνας. Η ερευνητική υπόθεση. Ποσοτικές και ποιοτικές μεταβλητές. Ανεξάρτητες και εξαρτημένες μεταβλητές. Δοκιμή και διακρίβωση της υπόθεσης, σύνδεση μεταβλητών και υποθέσεων. Προϋποθέσεις επιτυχούς ολοκλήρωσης της επιστημονικής έρευνας: η κατανόηση του θέματος, η αποσαφήνιση του επιδιωκόμενου σκοπού και η συστηματική ακολουθία των σταδίων ολοκλήρωσης της έρευνας.

Προσεγγίσεις μεθοδολογίας και έρευνας στις κοινωνικές επιστήμες και στην κοινωνιολογία. Σχεδιασμός ερευνητικών μελετών. Ποιοτικές ερευνητικές προσεγγίσεις. Η επιτόπια συμμετοχική έρευνα. Η παρατήρηση. Η βιογραφική μέθοδος. Μέσα συλλογής δεδομένων στις ποιοτικές ερευνητικές προσεγγίσεις. Οι ποιοτικές συνεντεύξεις. Η ανάλυση ποιοτικών δεδομένων. Οι επισκοπήσεις. Η ανάλυση των ποσοτικών δεδομένων και η αξία των κοινωνικών δεικτών και των κοινωνικών στατιστικών. Η διάχυση και αξιοποίηση των πορισμάτων της έρευνας. Η αποτελεσματική σύνταξη εκθέσεων. Η συνέντευξη (interview) και  οι μορφές συνέντευξης. Η δομημένη συνέντευξη (standardized open-ended interview), η ημικατευθυνόμενη συνέντευξη (semi-structured interview), η συνέντευξη μέσω οδηγού (interview guide approach), η άτυπη συνέντευξη μέσω συζήτησης (informal conversational interview), οι ομάδες εστιασμένης συζήτησης (focus groups), η έρευνα πεδίου, η ανάλυση περιεχομένου. Σημασία, περιεχόμενο, τεχνικές και χρήσεις της αρχειακής έρευνας.  Αντιμετώπιση προβλημάτων και ζητήματα δεοντολογίας κατά την διεξαγωγή έρευνας.

Οι πρώτοι κοινωνιολόγοι. Ο Αύγουστος Κόντ, ο Χέρμπερτ Σπένσερ, ο Κάρλ Μάρξ, ο Εμίλ Ντυρκάιμ, ο Μάξ Βέμπερ, ο Τάλκοτ Πάρσονς. Θεωρίες σύγχρονων στοχαστών.

Κοινωνιολογική θεωρία και κοινωνιολογικά παραδείγματα. Τα βασικά κοινωνιολογικά παραδείγματα: το συγκρουσιακό παράδειγμα, το λειτουργιστικό παράδειγμα  (λειτουργισμός – δομολειτουργισμός), το παράδειγμα της διαντίδρασης, η εθνομεθοδολογία, η φεμινιστική κοινωνιολογία. Η προσέγγιση της κοινωνιοβιολογίας.

Κοινωνία: ορισμός και τυπολογία. Κοινωνικοί τύποι. Κοινωνία και κοινωνική μεταβολή. Κοινότητα και κοινωνία. Από την προνεωτερική στη νεωτερική κοινωνία. Εκβιομηχάνιση Κοινωνία και Κοινωνικό σύστημα. Ανάπτυξη και υπανάπτυξη-εξάρτηση και εκσυγχρονισμός. Κοινωνία και κοινωνική σύγκρουση. Η σύγκρουση ως κοινωνική διαδικασία, έννοια και είδη τους. Έννοια, θεωρίες και παράγοντες της κοινωνικής μεταβολής. Κοινωνική διαστρωμάτωση, σύγκρουση και τεχνολογία στο πλαίσιο τους παγκοσμιοποίησης.

Κοινωνική δομή και κοινωνική οργάνωση. Κοινωνική διαντίδραση και κοινωνική δομή. Κοινωνικές σχέσεις, κοινωνικός ρόλος και κοινωνική θέση. Κοινωνία και κουλτούρα. Τα σύμβολα και η γλώσσα. Όψεις του πολιτισμού. Πολιτιστική διαφοροποίηση, καθολικές πολιτισμικές έννοιες, υποκουλτούρες. Νέοι και υποκουλτούρα. Κοινωνικοποίηση και προσωπικότητα: ορισμοί, φορείς, θεωρητικές προσεγγίσεις. Ο ρόλος των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Κοινωνικές θέσεις και κοινωνικοί ρόλοι. Κοινωνικές ομάδες και  κοινωνικές οργανώσεις. Κοινωνική δομή και κοινωνικοί θεσμοί. Ο κοινωνικός έλεγχος και η παρεκκλίνουσα συμπεριφορά. Κοινωνικοί θεσμοί, η οικογένεια, η θρησκεία. Η οικονομία και το κράτος.

Κοινωνικές ανισότητες και κοινωνικές διακρίσεις. Οι κοινωνικές διακρίσεις. Προκατάληψη και τα  στερεότυπα. Η ετεροφοβία. Οι μειονοτικές ομάδες. Φυλή και ρατσισμός. Εθνότητα και εθνικισμός. Ερμηνείες των ρατσιστικών διακρίσεων. Φύλο, γένος και σεξισμός. 

Ο κύκλος της ζωής, οι ηλικίες και οι διακρίσεις με βάση την ηλικία. Η παιδική ηλικία και η κοινωνιολογία της παιδικής ηλικίας. Η κοινωνιολογική προσέγγιση της παιδικής ηλικίας. Η ιστορία της παιδικής ηλικίας. Η κοινωνιολογία της παιδικής ηλικίας. Η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Η παιδική εργασία.

Κοινωνική διαστρωμάτωση, κοινωνική τάξη και κοινωνική κινητικότητα. Η κοινωνική διαστρωμάτωση, το σύστημα της κάστας, οι κοινωνικές τάξεις. Κοινωνικές τάξεις και κοινωνικές ομαδοποιήσεις Οι κοινωνικές τάξεις στις σύγχρονες κοινωνίες. Σύγχρονες εξελίξεις στις κοινωνικές τάξεις. Η κοινωνική κινητικότητα.

Φτώχεια και κοινωνικός αποκλεισμός. Ο κοινωνικός αποκλεισμός: ορισμός και προσεγγίσεις. Παλαιές  και νέες ανισότητες. Πως βιώνεται  ο κοινωνικός  αποκλεισμός. Η φτώχεια. Θεωρητικές ερμηνείες της φτώχειας. Φτώχεια, κοινωνικός αποκλεισμός και παιδική ηλικία. Παγκοσμιοποίηση, καταμερισμός εργασίας και κοινωνικές ανισότητες. Η φτώχεια στο σύγχρονο κόσμο.

Η εργασία: ιστορική εξέλιξη και σύγχρονος κοινωνικός ρόλος. Ιστορική περιοδολόγηση και βασικές αναλυτικές έννοιες. Η σύγχρονη διάσταση. Εργασία, ευελιξία και νέα τεχνολογία. Εργασία και απασχόληση. Εργατικό δυναμικό: απασχόληση και ανεργία. Αίτια και είδη ανεργίας. Κανονικό μοντέλο εργασίας, πλήρης απασχόλησης, εργασιακή ευελιξία και κατατμημένες/δυαδικές αγορές εργασίας.

Θεωρητικές ερμηνείες του φαινομένου της μετανάστευσης.

Κοινωνικές ανισότητες στην εκπαίδευση. Από τη φεουδαρχία στον καπιταλισμό. Η εκπαίδευση στήριγμα της αξιοκρατικής ιδεολογίας και της ιδεολογίας του ατομικού χαρίσματος. Θεωρητικές προσεγγίσεις για τη σχέση του σχολείου με τις κοινωνικές ανισότητες: η φονξιοναλιστική ερμηνεία, η ερμηνεία των ριζοσπαστών, η θεωρία του «μορφωτικού κεφαλαίου», η μαρξιστική προσέγγιση. Εκδηλώσεις των κοινωνικών ανισοτήτων στην εκπαίδευση. Σχολική εγκατάλειψη και αποκλεισμός από την εκπαίδευση. Διαφορές σχολικών επιδόσεων των μαθητών διαφορετικής κοινωνικής προέλευσης. Ανισότητες πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Σχολείο: μηχανισμός υπέρβασης ή αναπαραγωγής και νομιμοποίησης των κοινωνικών ανισοτήτων;

Η σύγχρονη κοινωνία. Από την βιομηχανική επανάσταση στη μεταβιομηχανική εποχή. Η νέα τεχνολογική επανάσταση, η παγκοσμιοποίηση, η μεταβιομηχανική κοινωνία. Μεταφορντισμός και μετακαπιταλιστική οικονομία. Η μακντοναλντοποίηση της κοινωνίας. Το τέλος των «μεγάλων αφηγήσεων». Η «κοινωνία της διακινδύνευσης». Η «κατασκευή» της πραγματικότητας-ένας κόσμος ειδώλων. Το ζήτημα της μετανεωτερικότητας.

Εκβιομηχάνιση και κοινωνία: οργάνωση εργασίας, κοινωνία και o ρόλος τους τεχνολογίας. Βιομηχανικές, τεχνολογικές και οργανωτικές επαναστάσεις. Νέα τεχνολογία, εργασία και κοινωνία. Σύγχρονες τάσεις: το μεταβιομηχανικό πλαίσιο και οι πολιτισμικές αντιφάσεις.

 Το μάθημα πέραν των παραδόσεων περιλαμβάνει:

α) Εργαστήριο (Υποχρεωτικά)

β) Εκπόνηση Εργασίας (Πριμοδοτικής/ενισχύει τον βαθμό κατά την αξιολόγηση) και παρουσίαση εργασιών φοιτητών και φοιτητριών (Προαιρετικά).

Διδακτικά  Βοηθήματα

1η πρόταση
Δασκαλάκης, Δ., (2014), Εισαγωγή στη Σύγχρονη Κοινωνιολογία, 2η Έκδοση
Βελτιωμένη, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα.

2η πρόταση 
Νίνα-Παζαρζή, Ελ., (2012), Κοινωνιολογία. Η Μελέτη και Κατανόηση των Ανθρώπινων Κοινωνιών αυτοέκδοση, Αθήνα.

 

Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης

 

ΜΑΘΗΜΑ  ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ

 

Κωδ. Αριθμός Μαθήματος: Β024

 

Εξάμηνο που διδάσκεται: ΣΤ΄ Εαρινό

Στόχοι του μαθήματος και προσδοκώμενα αποτελέσματα

Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες ολοκληρώνοντας με επιτυχία την παρακολούθηση του μαθήματος θα πρέπει να έχουν εξοικειωθεί και να έχουν αποκτήσει βασικές γνώσεις όσον αφορά:

α) τα θεωρητικά, επιστημολογικά και μεθοδολογικά ζητήματα της κοινωνιολογίας της εκπαίδευσης.  

β) τις μεθόδους, τις τεχνικές διεξαγωγής, τις κρίσιμες θεματικές, το περιεχόμενο και τα πορίσματα της εκπαιδευτικής έρευνας.

γ) το ρόλο και τη λειτουργία της εκπαίδευσης τόσο παραδοσιακά όσο και στα πλαίσια του σύγχρονου τεχνολογικού, πολυπολιτισμικού, ευρωπαϊκού και παγκοσμιοποιημένου περιβάλλοντος.

Περιεχόμενο του μαθήματος

Εισαγωγή στην κοινωνιολογία της εκπαίδευσης. Κοινωνιολογία και κοινωνιολογία της εκπαίδευσης. Κοινωνιολογία της εκπαίδευσης και κοινωνιολογία της γνώσης. Από την εκπαιδευτική κοινωνιολογία στην κοινωνιολογία της εκπαίδευσης. Η σχέση της κοινωνιολογίας της εκπαίδευσης με την παιδαγωγική. Ψυχοκοινωνικές διαστάσεις της εκπαίδευσης.

Επιστημολογικά και κοινωνικο-φιλοσοφικά θεμέλια της κοινωνιολογίας της εκπαίδευσης.  Η επιστημονική έρευνα και η μεθοδολογία εκπαιδευτικής έρευνας. Μεθοδολογία, θεωρία και έρευνα στην κοινωνιολογία της εκπαίδευσης. Σχέση ερευνητικού ερωτήματος, ερευνητικού εργαλείου και θεωρητικού πλαισίου. Ο ρόλος της θεωρίας στην εκπαιδευτική έρευνα, ο καθορισμός των μεταβλητών, ζητήματα αντικειμενικότητας, εγκυρότητας και αξιοπιστίας, η δειγματοληψία και οι υποθέσεις. Μέθοδοι, τεχνικές διεξαγωγής, περιεχόμενο και πορίσματα της εκπαιδευτικής έρευνας. Ποσοτικές και ποιοτικές μέθοδοι. Εκπαιδευτικές στατιστικές. Οι ποιοτικές μέθοδοι έρευνας: ορισμός και είδη ποιοτικής έρευνας. Βασικά θεωρητικά και ερευνητικά ζητήματα της εκπαίδευσης σε μάκρο – μέσο - και μίκρο επίπεδο. Οι δάσκαλοι και τα παιδιά ως ερευνητές. Η κοινωνική έρευνα και τα παιδιά: η περίπτωση της εκπαίδευσης.

Οι κοινωνιολογικές θεωρίες για την εκπαίδευση. Δομικές (μακροκοινωνιολογικές), ερμηνευτικές (μικροκοινωνιολογικές) και συνδυαστικές προσεγγίσεις. Δομο– λειτουργιστικές θεωρίες: Durkheim, Talcott Parsons, Merton, R. Davis, κ.λ.π. Μικροκοινωνιολογικές – ερμηνευτικές θεωρίες: Dilthey, M. Weber και Νεοβεμπεριανοί, η φαινομενολογία των Husserl και Schutz, Berger και Luckmann, Dale, Freeman, Ritzer, Blumer, Mead (Συμβολική Αλληλόδραση), Garfinkel (Εθνομεθοδολογία), θεωρίες της ετικέτας\Thomas, Lemert, Becker, Payne, D. Hargreaves, P. Woods. Mαρξιστικές και συγκρουσιακές θεωρίες. Κ. Μarx και Fr. Engels, Lukas, Gramsci, Althusser, N. Poulantzas, R. Miliband, R. Dahrendorf. Η θεωρία του «Μορφωτικού Κεφαλαίου» των Bourdieu και Passeron. Οι Ριζοσπάστες: S. Bowles και H. Gintis. Θεωρίες της Αντίστασης: Willis, Giroux, Freire. Η Κριτική Σχετικιστική Προσέγγιση του Michael Apple. Οι θεωρίες των A. Giddens, J. Habermas, Bernstein, Wittgenstein.

Κοινωνία και εκπαίδευση. Εκπαίδευση και κοινωνική αναπαραγωγή. Εκπαιδευτικά συστήματα, οργάνωση και μεταβολή. Ο ρόλος και οι βασικές λειτουργίες της εκπαίδευσης και του σχολείου. Το εκπαιδευτικό σύστημα και το σχολείο ως οργάνωση. Δομή και χαρακτηριστικά του σημερινού ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος. Το περιεχόμενο της εκπαίδευσης. Το επίσημο /τυπικό αναλυτικό πρόγραμμα και το άτυπο /κρυφό (hidden curriculum). Διαντιδράσεις στη σχολική τάξη και στο σχολείο. Σχέση σχολείου και τοπικής κοινότητας. Σχέση σχολείου και οικογένειας. Μορφές και περιεχόμενο της γονεϊκής εμπλοκής  στα θέματα του σχολείου. Κοινωνική θέση, κοινωνικός ρόλος, ταυτότητα και λειτουργία του εκπαιδευτικού τόσο παραδοσιακά όσο και στα πλαίσια του σύγχρονου τεχνολογικού, πολυπολιτισμικού και εκπαιδευτικού περιβάλλοντος.

Σχολείο, κοινωνικοποίηση και πολιτική κοινωνικοποίηση. Κοινωνικοποίηση, πολιτική κοινωνικοποίηση και εκπαίδευση: νέες ορίζουσες και προοπτικές σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης.

Κοινωνικές ανισότητες και κοινωνικές διακρίσεις στην εκπαίδευση. Κοινωνικές διαστάσεις, παράγοντες δημιουργίας και εκφάνσεις των εκπαιδευτικών ανισοτήτων και των εκπαιδευτικών κινήτρων. Παιδική ηλικία, οικογενειακή προέλευση, γλώσσα, πολιτιστικό κεφάλαιο, φύλο και σχολική επίδοση. Η σχολική επίδοση των αλλοδαπών μαθητών στην Ελλάδα. Το ζήτημα της πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Εκδημοκρατισμός της εκπαίδευσης και αναπαραγωγή των κοινωνικών ανισοτήτων. Οι κοινωνι(ολογι)κές συνιστώσες της σχολικής διαρροής και της μαθητικής αδιαφορίας. Οι κοινωνικές  λειτουργίες της αξιολόγησης των μαθητικών επιδόσεων. Συγκρούσεις και εκφοβισμός στο χώρο του σχολείου: αίτια, εκφάνσεις και αντιμετώπιση.

Ζητήματα διαπολιτισμικής εκπαίδευσης. Πολυπολιτισμικές κοινωνίες, πολυπολιτισμικές σχολικές τάξεις, μοντέλα εκπαίδευσης και διαπολιτισμική εκπαίδευση. Η διαπολιτισμική εκπαίδευση στο σύγχρονο πολυπολιτισμικό περιβάλλον ως απόρροια της Σύμβασης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (Ο.Η.Ε.) για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Η θρησκευτική εκπαίδευση στις σύγχρονες πολυπολιτισμικές κοινωνίες. Εκπαίδευση για τα Δικαιώματα του Παιδιού.

Τεχνολογία και εκπαίδευση. Οι νέες τεχνολογίες στην εκπαίδευση. Παραδοσιακή εκπαίδευση και εκπαίδευση με χρήση των νέων τεχνολογιών. Μάθηση με την χρήση των νέων τεχνολογιών. Νέες τεχνολογίες και εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Νέες τεχνολογίες, νέοι ρόλοι διδασκόντων και διδασκομένων και νέες εκπαιδευτικές πρακτικές. Συγκριτικά πλεονεκτήματα και προβλήματα της δυνητικής εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Το σύγχρονο σχολείο και η ανθρωπιστική παιδεία. Από τα εθνικά συστήματα εκπαίδευσης στην εκπαίδευση στα πλαίσια του σύγχρονου διεθνούς οικονομικο- πολιτικού περιβάλλοντος. Οι κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά την εκπαίδευση. Η συγκρότηση κοινωνικοϊστορικά του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος και τo σημερινό ελληνικό σχολείο.

Το μάθημα πέραν των παραδόσεων περιλαμβάνει:

α) Εργαστήριο, (Υποχρεωτικά)

β) Εκπόνηση Εργασίας (Πριμοδοτικής/ενισχύει τον βαθμό κατά την αξιολόγηση) και παρουσίαση εργασιών φοιτητών και φοιτητριών (Προαιρετικά).

Διδακτικά Βοηθήματα

1η πρόταση
Δασκαλάκης, Δ., (2017), Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα.

2η πρόταση 
Δασκαλάκης, Δ., (2013) (επίμ.), Ζητήματα Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης Εκδόσεις Διάδραση, Αθήνα.

Νέα Τεχνολογία, Εργασία και Εκπαίδευση

ΜΑΘΗΜΑ  ΕΠΙΛΟΓΗΣ

 

Δεν προσφέρεται

Εργασιακές Σχέσεις

ΜΑΘΗΜΑ  ΕΠΙΛΟΓΗΣ

 Δεν προσφέρεται

 

Κοινωνιολογία της Παιδικής Ηλικίας και τα Δικαιώματα του Παιδιού

 

ΜΑΘΗΜΑ  ΕΠΙΛΟΓΗΣ

 

Κωδ. Αριθμός Μαθήματος: Β160

 

Εξάμηνο που διδάσκεται: Η΄ Εαρινό

 

Περιεχόμενο του μαθήματος

Η παιδική ηλικία και η κοινωνιολογία της παιδικής ηλικίας. Η παιδική ηλικία ως μέσο αποκλεισμού. Ιστορικές και θεωρητικές προσεγγίσεις. Η εξέλιξη της παιδικής ηλικίας στην

ελληνική κοινωνία. παιδική ηλικία και κοινωνικός έλεγχος. Τα «παιδιά του δρόμου» στην Ελλάδα της σύγκλισης. Η δημιουργία της εθνικής πολιτισμικής ταυτότητας. Απομόνωση και αφομοίωση των μειονοτήτων. Ιδεολογικοί μηχανισμοί και πολιτικές αντιμετώπισης. Ιστορική εξέλιξη της παιδικής εργασίας από την βιομηχανική επανάσταση μέχρι σήμερα. Έννοια και μορφές κοινωνικών διακρίσεων. Διαστάσεις του προβλήματος στην παιδική ηλικία. Μορφές ανισότητας. Οι κοινωνικές μειονότητες. Εμπειρικές έρευνες. Σύγχρονες ευρωπαϊκές πολιτικές σχετικές με την ανισότητα των μειονοτήτων και την ανισότητα των φύλων. Κοινωνικός αποκλεισμός: κοινωνιολογική θεώρηση της έννοιας, κυρίαρχη κουλτούρα και υποκουλτούρες. Δημιουργία κοινωνικά αποκλεισμένων ομάδων: θεωρητικές προσεγγίσεις. Το πρόβλημα της φτώχειας και οι διαστάσεις του κοινωνικού αποκλεισμού στην Ελλάδα. Χαρακτηριστικά των ειδικών πληθυσμιακών ομάδων των κοινωνικά αποκλεισμένων. Η οικονομική μετανάστευση και το πρόβλημα του κοινωνικού αποκλεισμού στην παιδική ηλικία. Στάσεις και συμπεριφορές απέναντι στους κοινωνικά αποκλεισμένους, προοπτικές.

Η παιδική εργασία σήμερα: εικόνα του προβλήματος στην Ελλάδα και διεθνώς, έκταση, μορφές, τομείς απασχόλησης. Βαθύτερη κατανόηση του προβλήματος. Ο ρόλος της στο πλαίσιο των τοπικών, εθνικών και διεθνών αγορών και των αγορών εργασίας. Η γκρίζα οικονομία και οι ελλειμματικές πολιτικές αγοράς εργασίας. Παιδική φτώχεια και κοινωνικά αποκλεισμένα παιδιά. Παιδική εργασία, υπανάπτυξη και παγκοσμιοποίηση. Ο ρόλος της οικογένειας, της κινητικότητας, της εκπαίδευσης και της κοινωνικής προστασίας. Η προστασία της παιδικής ηλικίας. Διαχρονική εξέλιξη. Σύγχρονη προβληματική. Η "Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού" και άλλα Θεμελιώδη Διεθνή και Ευρωπαϊκά Θεσμικά Κείμενα για τα Δικαιώματα του Παιδιού.

Εργασία απαλλακτική (Υποχρεωτικά)

Παρουσίαση Εργασιών των φοιτητών και φοιτητριών (Υποχρεωτικά)

Διδακτικά Βοηθήματα

1η πρόταση
Δασκαλάκης, Δ., (2013), Όψεις της Παιδικής Ηλικίας, Εκδόσεις Διάδραση, Αθήνα

2η πρόταση
Δασκαλάκης, Δ. & Γκίβαλος, Μ. (επιμ.) (2011). Παιδική Ηλικία και τα Δικαιώματα του Παιδιού, Εκδόσεις Λιβάνη
, Αθήνα

 

Πολιτισμός, Θρησκεία και Εκπαίδευση στην Εποχή της Παγκοσμιοποίησης

 

ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ

 

Κωδ. Αριθμός Μαθήματος: Β185

 

Εξάμηνο που διδάσκεται: Δ΄ Εαρινό

 

Περιεχόμενο του μαθήματος

Το μάθημα εξετάζει τον πολιτισμό ως σύστημα ερμηνείας της σύγχρονης πραγματικότητας, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί στον παγκόσμιο χάρτη, καθώς και τον τρόπο συγκρότησης των

πολιτισμικών, αλλά και των θρησκευτικών ταυτοτήτων σε ένα πολυπολιτισμικό κοινωνικό πλαίσιο. Επιπλέον, μελετώνται εκείνες οι συνιστώσες της εκπαίδευσης, οι οποίες συμβάλλουν στη διαχείριση του πολιτισμού και της θρησκείας στο πλαίσιο μίας παγκοσμιοποιημένης κοινωνίας.

Εργασία απαλλακτική (Υποχρεωτικά)

Παρουσίαση Εργασιών των φοιτητών και φοιτητριών (Υποχρεωτικά)

Διδακτικά Βοηθήματα

1η πρόταση
Δασκαλάκης Δ., (2014), Εισαγωγή στη Σύγχρονη Κοινωνιολογία, 2η Έκδοση Βελτιωμένη, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα.

2η πρόταση
Δασκαλάκης, Δ., (2017), Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα.