Κανατά Γεωργία, Στεφανίδης Ιωάννης, Καρακούση Δέσποινα,

Μακρής Ευάγγελος, Μαρίνου Όλγα

Εκπαιδευτικοί Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης

Η υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος έγινε στο 2ο Δ.Σ. Αγ. Δημητρίου στις τάξεις ΣΤ 1 , ΣΤ 2
Χρονική διάρκεια εκπαιδευτικού προγράμματος : 3 μήνες

ΣΤΟΧΟΙ
ΓΕΝΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

1. Εθισμός στην παρατήρηση και στην έρευνα του φυσικού κόσμου.

2. Γνωριμία με τον κύκλο ζωής του δέντρου και οικονομική

αξιοποίηση .

3. Καλλιέργεια θετικών στάσεων απέναντι στη φύση , χαρά και απόλαυση .

4. Ανάπτυξη της φαντασίας , του λόγου και της δημιουργικής ικανότητας .

ΕΙΔΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

1. Γνωριμία των μαθητών με τα μέρη – όργανα της μηλιάς .

2. Αποσαφήνιση εννοιών : ρίζα- κορμός - φύλλωμα . Στηρίζεται σε παρατήρηση , έρευνα και ανακάλυψη .

3. Να μάθουν οι μαθητές , τις εδαφολογικές , κλιματολογικές συνθήκες ευδοκίμησης του δέντρου .

4. Να γνωρίζουν τα προϊόντα παραγωγής του δέντρου .

5. Να συλλέξουν τα πολιτιστικά στοιχεία που σχετίζονται με τη μηλιά μέσα από τη λαϊκή παράδοση και αξιοποίηση αυτών μέσω δραστηριοτήτων .

Α΄ ΜΕΡΟΣ

Η αφόρμηση γίνεται με εικόνες που εξυπηρετούν την οπτική αντίληψη , την παρατήρηση και την αίσθηση . Η τεχνική της αράχνης είναι το σημείο εκκίνησης και προσανατολισμού. Συμπληρώνεται με βάση ερωτήσεις πάνω στις προϋπάρχουσες ιδέες των μαθητών ( τι έχουν ακούσει για το μήλο ) , έτσι βγαίνει αυθόρμητα η προϋπάρχουσα γνώση . Αυτή αξιοποιείται μέσα από τη συμμετοχικότητα των μαθητών και την ελεύθερη διακίνηση ιδεών. Οι στόχοι της εργασίας καθορίζονται από τους ίδιους τους μαθητές σε συνεργασία με το δάσκαλο . Δημιουργείται διάλογος. Ακολουθεί ο χωρισμός των μαθητών σε ομάδες ( π.χ δημιουργούνται 4 ομάδες με 5 μαθητές η καθεμία ) και γίνεται ο καταμερισμός εργασίας . Η κάθε ομάδα αναλαμβάνει το δικό της έργο.

Α΄ ΟΜΑΔΑ : Ανέλαβε τη διαθεματική προσέγγιση μέσα από τα μαθήματα , ερευνητικά πεδία ( ιστορία, γεωγραφία , γλώσσα, μαθηματικά, θρησκευτικά , φυσική, μελέτη περιβάλλοντος ) ,για την αξιοποίηση γνώσεων μέσα από τα βιβλία του Δημοτικού Σχολείου που είναι γνωστό για τους μαθητές γνωστικό πεδίο .

ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ :

Τα μήλα των Εσπερίδων , Μήλο της Έριδος , Μύθος της Αταλάντης , το μήλο εδώ προσφέρεται σαν δώρο αναγνώρισης και προτίμησης .

ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ: Μέσα από το κλίμα , τη βλάστηση , αναδεικνύονται περιοχές της Ελλάδας όπου καλλιεργείται η μηλιά και ανθοφορεί . Παρουσιάζονται περιοχές με το όνομα του δέντρου .
ΓΛΩΣΣΑ : Γιατί η Μηλέα δεν έγινε Μηλιά . Συνέντευξη με ένα μήλο τον Αιμίλιο .
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ : Χρησιμοποιούμε το μήλο ως εποπτικό μέσο διδασκαλίας , για τον χωρισμό κλασματικών μονάδων και ως μέσο κατανόησης της κλασματικής μονάδας .
ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ: Το μήλο του Αδάμ . Παρακοή Πρωτοπλάστων .Το μήλο σαν απαγορευμένος καρπός και αποτέλεσμα επιλογής και ελευθερίας .

ΦΥΣΙΚΗ : Νόμος της παγκόσμιας έλξης ( Νόμος του Νεύτωνα – Το μήλο του Νεύτωνα).
ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ : Γνωριμία με το δέντρο . Εμβάθυνση στις ρίζες , στον καρπό , στο φύλλωμα ,στον πολλαπλασιασμό . Γνωριμία με τους τόπους ευδοκίμησης και με τους τρόπους ( ευδοκίμησης ) .

Β΄ ΟΜΑΔΑ: Ανέλαβε τον οικονομικό κύκλο της μηλιάς . Οι μαθητές αναζήτησαν οικονομικά στοιχεία για την εξέλιξη και την παραγωγή των μήλων. Έκαναν σύγκριση της παραγωγής στην Ελλάδα και στον κόσμο, αναζήτησαν τις ποικιλίες της μηλιάς μέσα στα κέντρα παραγωγής της στην Ελλάδα, γνώρισαν τα υποκείμενα της μηλιάς(γενετική βελτίωση, κλωνικά υποκείμενα, διασταυρώσεις),έμαθαν για την ανανέωση της καλλιέργειας και τη διάθεση παραγωγής . Γνώρισαν τους εχθρούς της μηλιάς και παρέθεσαν εικόνες.

Γ ΄ΟΜΑΔΑ: Ασχολήθηκε με τη μελέτη του δέντρου δηλαδή τη φυτολογία. Την απασχόλησε το είδος του δέντρου, τα φύλλα, τα άνθη, οι καρποί, οι ρίζες , ο πολλαπλασιασμός, οι καλλιεργητικές φροντίδες, οι εχθροί, οι ποικιλίες (θερινές-φθινοπωρινές), οι τόποι ευδοκίμησης(ψυχρά-υγρά κλίματα) και οι τόποι καλλιέργειας. Έμαθε για τη χρησιμότητα του μήλου στην καθημερινή ζωή, για τη φαρμακευτική του ιδιότητα και για τον οικονομικό ρόλο που διαδραματίζει μέσα από τη βιομηχανική του επεξεργασία και παραγωγή.

Δ΄ ΟΜΑΔΑ: Ανέλαβε την έρευνα αγοράς για τα βιομηχανοποιημένα προϊόντα του μήλου, η οποία πραγματοποιήθηκε από τα παιδιά της ομάδας, μέσα από τις γνωστές πηγές (μανάβικο, λαϊκή αγορά, super-market) .Συνέλεξε τις τιμές για σύγκριση και αντιπαράθεση ανάλογα με το είδος και την ποιότητα των μήλων και των προϊόντων.

Β ΄ Μέρος

Αναφέρεται σε δραστηριότητες αξιοποίησης μέσα στην τάξη .

Σε παιδικά δρώμενα που δίνουν αίσθηση χαράς και απόλαυσης μετά από την πρόσληψη γνώσεων , την ανταλλαγή απόψεων , τις υποθέσεις, τις διαπιστώσεις και τα συμπεράσματα των παιδιών μέσα από τους καθορισμένους στόχους που έθεσαν με το δάσκαλό τους στην αρχή της εργασίας και τα στοιχεία που επεξεργάστηκε η κάθε ομάδα .

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
1. Μάζεμα μήλων , παντομίμα από τους μαθητές της Α΄ τάξης .

2. Ετοιμασία διαφημίσεων από τους μαθητές της Β΄ τάξης , για την παροιμία : « Ένα μήλο την ημέρα το γιατρό το κάνει πέρα» .

3. Δραματοποίηση από την Ιστορία τον Τρωικό Πόλεμο ή ο Πάρης προσφέρει το μήλο στην Αφροδίτη .

4. Αυτοσχεδιασμός . Το ζωντάνεμα της λαϊκής αγοράς με φρούτα , λαχανικά ( σύνολα μέσα από τα μαθηματικά) , καθώς και το παίξιμο εργοστασίου κατασκευής καραμέλας μήλου .

5. Δραματοποίηση από το « Εμείς και ο κόσμος» . Οι μαθητές γίνονται ο κορμός , το φύλλώμα και οι ρίζες και στέλνουν την αγάπη τους στον κόσμο .

6. Η δραματοποίηση των δύο παραμυθιών : « Η Χιονάτη» και « Τα τρία χρυσά μήλα» .

7. Το παιχνίδι : « Μήλα – Μηλάκια» , στην αυλή του σχολείου , ως προέκταση του μαθήματος της Φυσικής Αγωγής .

8. Στα πλαίσια της Εικαστικής Αγωγής , φτιάχνουν οι μαθητές τυπώματα με κομμάτια μήλου με τη χρήση τέμπερας σε κανσόν χαρτί .

9. Μέσα από τη στήλη : « Μήλο και λαϊκή παράδοση» , βρίσκουν αινίγματα , τραγούδια, μοιρολόγια , ποιήματα για γαμήλια έθιμα , παραδοσιακά τραγούδια .

10. Πλάθουν μια δική τους ιστορία για τη μηλιά .

11. Παραθέτουν συνταγές με μήλα ( Μήλο – Ζαχαροπλαστική , γλυκό, κομπόστα, μηλόπιτα, φρουτοσαλάτα). Επίσης τονίζουν το ρόλο του μήλου μέσα από τη διατροφή , στη συμβολή της υγείας,λόγω του αντιοξειδωτικού του ρόλου και το αξιοποιούν μέσα στην τάξη τρώγοντας πρωινό με μήλα και μηλοπροϊόντα την πρώτη ώρα του μαθήματος της « Γλώσσας» .

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα αξιολογείται με φύλλο εργασίας ,που δίνεται στο τέλος για την κατανόηση αυτών που παρουσιάστηκαν στην τάξη και λειτουργεί σαν μέσο ανατροφοδότησης και αυτοαξιολόγησης των μαθητών και του ίδιου του εκπαιδευτικού .

Η Μουσειοβαλίτσα περιλαμβάνει εκείνο το υποστηρικτικό υλικό που αναδεικνύει το δέντρο μέσα από τα προϊόντα του βιομηχανικά και μη , τη χρησιμότητά του και τη χρήση του στην καθημερινή ζωή και εμπειρία. Η Μουσειοβαλίτσα περιέχει : καραμέλες μήλου, ποικιλίες μήλου, μηλόπιτα , σαμπουάν μήλου , υγρό πιάτων μήλου , χυμό μήλου

( φρουτοποτό),μηλόξιδο , μαλακτικό ρούχων μήλου, κομπόστα μήλου , κατασκευή χάρτινης μηλιάς , παραμύθια ( Η Χιονάτη, Τα 3 χρυσά μήλα )

Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε στο 2ο Δ.Σ Αγ. Δημητρίου , στη ΣΤ΄ τάξη ( ΣΤ1, ΣΤ2) και συγκεντρώθηκε υλικό από τα ίδια τα παιδιά ( παροιμίες , ανέκδοτα , ιστορίες , σταυρόλεξα , ποιήματα και χάρτινες κατασκευές ) . Από την εφαρμογή του προγράμματος τονίστηκαν η αναλυτική , πρακτική και δημιουργική σκέψη των παιδιών